دکتر رضا زمانی؛ معرفی و خلاصهی سخنرانی
معرفی
دکتر رضا زمانی فارغالتحصیل رشتهی اقتصاد، علوم سیاسی، و حقوق از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۰ و کارشناس ارشد روانشناسی در سال ۱۳۴۴ از همان دانشگاه است. او در رشتهی روانشناسی بالینی و رشتهی فرعی یادگیری در سال ۱۹۷۴ از دانشگاه مینهسوتا آمریکا فارغالتحصیل شد و مدتی را در همان دانشگاه در دورهی فوق دکتری سپری کرد.
او در سال ۱۳۵۳ عضو هیأت علمی دانشگاه تهران شد. دکتر زمانی مدتی رییس مؤسسهی روانشناسی دانشگاه تهران بود و سپس مدتی معاون پژوهشی دانشکدهی روان شناسی و علوم تربیتی این دانشگاه و از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵ رییس دانشکدهی روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و سپس پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۵ حدود ۳ سال رییس پژوهشکدهی علوم شناختی بود.
دکتر زمانی همچنین صاحب امتیاز، مؤسس، مدیر مسؤول، و سردبیر نشریهی پژوهشهای روانشناختی است (از ۱۳۷۰ تاکنون). دکتر زمانی در سال ۲۰۱۹ از طرف انجمن روانشناسی آمریکا (APA) بهعنوان «روانشناس برجستهی بینالملل» انتخاب شد، انتخابی که یکی از ملاکهای آن فعالیت در جهت ترویج و گسترش روانشناسی است. وی همچنین در سال ۱۳۹۸ از دانشگاه تهران لوح «پژوهشگر پیشکسوت نمونه» را دریافت کرد.
وی در حوزههای یادگیری، تاریخ و مکات روانشناسی، روانشناسی شناختی، و روانشناسی بالینی صاحب تألیفات ارزندهایست. از تألیفات ایشان «واژهنامه تطبیقی روانشناسی، روانپزشکی، و علوم تربیتی» را میتوان نام برد. وی یکی از اعضاء هیأت مؤسس انجمن روانشناسی ایران و در حال حاضر رییس هیأت مدیره این انجمن است.
خلاصهی سخنرانی
تاریخچهی روانشناسی در ایران
بحث با اشارهی مختصری به تاریخ علم آغاز میشود و با بیان مختصر تحولات علم در سرزمینهای اسلامی ادامه مییابد و نیز به چگونگی انتقال علم از سرزمینهای اسلامی به اروپا در قرون جدید میپردازد. سپس از چگونگی ورود علوم جدید به سرزمین ایران و تحولات اجتماعی و سیاسی تسهیل کنندهی این امر سخن گفته میشود.
بحث از چگونگی ورود این علوم به ایران با ذکر مؤثرترین وسیلهی این امر ادامه مییابد. در مرحلهی بعد به ورود روانشناسی به ایران بهعنوان علمی نوین اشاره میشود و وقایع مهم در این روند مانند اینکه اولین درس روانشناسی توسط چه کسی و در چه تاریخ ارایه شد، اولین کتاب دانشگاهی روانشناسی کدام است، اولین آزمایشگاه روانشناسی در چه تاریخ و در کجا تأسیس شد، تاریخ آغاز روانشناسی در ایران به عنوان علمی مستقل چیست، و بنیانگذار روانشناسی جدید در ایران کیست، اولین انجمن روانشناسی در چه تاریخی رسماً ثبت شد، اولین نشریهی اختصاصی روانشناسی کدام است، و مطالب دیگری از این قبیل بیان میشوند. سپس اینکه اولین گروه روانشناسی در چه تاریخی تشکیل شد و مطالب مرتبط دیگری بیان میشوند.
در پایان به تحولات روانشناسی در ایران از آغاز تاکنون پرداخته میشود و دورههای چهارگانهی این تحولات و رویدادهای مهم در هریک از این چهار دوره بیان میشوند.